< უკან დაბრუნება
ახმეტა (ახმეტის რ-ნი), ბიბლიოგრაფია:
1. ახმეტა //საქართველო:ენციკლოპედია.-თბ.,1997.-გვ.300. - ახმეტის რაიონის მატერიალური კულტურის ძეგლების აღწერილობა.
2. ახმეტა ეკლესია ჯვარპატიოსანი //ბარნაველი თ. კახეთის ისტორიული ძეგლების წარწერები.-თბ.,1961.-გვ.35-36. - ახმეტაში მდებარე ჯვარპატიოსნის ეკლესიაში შემორჩენილი წარწერის (1756 წ.)ანალიზი.
3. ციხეები და ციხე-დარბაზები: ახმეტა //ზაქარაია პ. სამშობლოს გუშაგები.-თბ.,1955.-გვ.167-169. - ჩოლოყაშვილების ერთ-ერთი რეზიდენციის აღწერილობა.
4. ზაქარაია პ. XVI-XVIII საუკუნეების სიმაგრეები. ციხე-სახლები მარნით. ახმეტა //ზაქრაია პ. ქართულ ცისესიმაგრეთა ისტორია.-თბ.,2002.-გვ.495-496. - ახმეტის მახლობლად მდგარი ციხე-სახლის "ჯანდიერაანთ ციხის" ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
5. კოშკები: ახმეტა //ზაქარაია პ. კახეთის საფორტიფაკაციო ნაგებობანი.-თბ.,1962.-გვ.80-83; გვ.185-188. რეზ. რუს. ენაზე. - ახმეტის ტერიტორიაზე შემორჩენილი XVIII საუკუნის ერთნავიანი დარბაზული ეკლესიის, ციხე-დარბაზის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ერთვის საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XV/1,2; XLIII/2).
6. რჩეულიშვილი ლ. გვიან ფეოდალური ხანის კოშკური საცხოვრებლის ერთი სახეობა //მაცნე.-1967.-N2.-გვ.276-284. - ახმეტის კოშკური საცხოვრებელი სადგომების თავისებურებანი
7. ხელაშვილი მ. საისტორიო მასალა სოფელი ახმეტა (თიანეთის მაზრა) //მწყემსი.-1894.-N18.-გვ.11-12. - სოფ. ახმეტაში მდებარე ჩოლოყაშვილებს კარის ეკლესიის (ჯვარპატიოსნის)მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება და მასში დაცული საეკლესიო ნივთების აღწერილობა.
8. ახმეტა //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა.ტ.2.-თბ.,2004.-გვ.32-44. - ახმეტის ტერიტორიაზე განლაგებული ძეგლების: ბზიანის საყდრის (განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს, დაზიანებულია), ბულულის ეკლესია (დგას უბან ჯაგნარში, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), ეკლესიის (დგას ახმეტის აღმ.-ით, ბითანად წოდებულ ადგილზე, დარბაზული ტიპის, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), უტოს უბანში მდგარი ოთხი ეკლესიის (ყველა ძეგლი დარბაზული ტიპისაა, განეკუთვნება გვანდელ შუა საუკუნეებს), წმ. ელიას სახ. ეკლესიის (დგას საბეროს უბნის სამხ.-ით, სხვადასხვა ზომის რიყის ქვით ნაშენი, დარბაზული ტიპის, დაზიანებული), კვირაცხოვლის ეკლესიის (დგას ქალაქის სამხ.-ით, მდ.ორვილის ნაპირზე, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), კვირიკესა და ივლიტას სახ. ეკლესიის (დგას ჟალურის უბანში, განეკუთვნება XVIII საუკუნეს), ლომისის წმ. გიორგის სახ. ეკლესიის (დგას ქალაქის სამხ.-ით, შედგება სამი ერთმანეთის გვერდიგვერდ მიდგმული სამი დარბაზული ეკლესიისაგან, განეკუთვნება X-XI საუკუნეებს, შემორჩენილია მოხატულობის ფრაგმენტები), მთავარანგელოზის სახ. ეკლესიის (მდებარეობს საბეროს უბნის სამხ.-ით, დარბაზული ტიპის, გვიანდელი კანკელით, დაზიანებულია), ნინოწმინდის ეკლესიის (დგას წყაროებად წოდებულ ადგილზე, განეკუთვნება განვითარებულ შუა საუკუნეებს, დარბზული ტიპის, დაზიანებულია), ორბიაანთ საყდრის (დარბაზული ტიპის, სხავდასხვა ზომის ნატეხი ქვით ნაგები, მდებარეობს ქალაქის სამხრ.-ით, ტყეში), სამების სახ. ეკლესიის (კომპლექსი, მდებარეოიბს უტის უბნის თავზე, განეკუთვნება IX-X საუკუნეებს, შედგება სამების ეკლესიის, ეგვტერის, მცირე ეკლესიის, ორი სწორკუთხა ნაგებობის ნანგრევისა და გალავნისაგან), ღვთაების სახ. ეკლესიის (მდებარეობს სასაფლაოზე, თარიღდება VI საუკუნის მეორე ნახევრით, გეგმის სწორკუთხედში სამი ნავია მოქცეული), ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიის (დგას საბეროს უბნის თავზე, ტყიან ბორცვზე, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიის (დგას ჟალურის უბანში, განეკუთვნება XVIII საუკუნეს , შეკეთებულია XIX საუკუნეში, დარბაზული ტიპის, დაზიანებული), ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიის (დგას უტოს უბანში, დარბაზული ტიპის, სამშესასვლელიანი, აღსანიშნავია აგურით ნაშენი ვიწრო სამრეკლო), ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიის (მდებარეობს საბეროს უბნის სამხრ.-ით, დარბაზული ტიპის, ნატეხი ქვით ნაგები, დაზიანებული), წმ. ბარბარეს სახ. ეკლესიის(დგას ქალაქის დას.-ით, ტყიან მთაზე, განეკუთვნება XIX საუკუნეს, დარბაზული ტიპის, დაზიანებულია), წმ. გიორგის სახ. ეკლესიის (მდებარეობს უტოს უბანში, დათარიღებულია გვიანდელი შუა საუკუნეებით, დაზიანებული), წმ. გიორგის სახ. ეკლესიის (დგას ქალაქის სამხრ.-ით, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), ჯვარპატიოსნის ეკლესიის (დარბაზული ტიპის, ნაგებია რიყის ქვით), ჯანდიერების კოშკის (გეგმით წაგრძელებული, განეკუთვნება XVIII საუკუნეს, კოშკური ტიპის საცხოვრებელი სახლი მარნით), ცხრაკარას სასახლის (დგას ქალაქის განაპირას, განეკუთვნება XVII საუკუნეს, ერთსართულიანია), ოთხი კოშკის, ჩოლოყაშვილების ციხე-დარბაზის (კომპლექსი, სამშენებლო წარწერის მიხედვით აგებულია 1756 წელს გრიგოლ ჩოლოყაშვილის მიერ, გეგმით სწორკუთხაა). ტექსტს დართული აქვს მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
|