topmenu

 

გურჯაანის რაიონის ისტორიული ძეგლები
There are no translations available.

<უკან დაბრუნება

ფოტოს წყარო: http://kakheti.gov.ge/index.php

  1. არაშენდა - ამაღლების ეკლესია (გვიან შუა საუკ.), თელეთის ეკლესია, სადგომი მელიღელე (არქეოლოგიური ძეგლი - მუსტიეს ხანის), სადგომ-სახელოსნო "სასიღნაღოღელე" (არქეოლოგ. ძეგლი - გვიანი პალეოლითი), ანდრონიკაშვილების სასახლე (1770 წ.).
  2. ახაშენის ეკლესიები: "სამება" (XIX ს.), "კვირაცხოველი" (V-VII სს.), "სვეტიცხოველი" (XIV-XVIII სს.), "წმ.გიორგი" (XIV-XVIII სს.), "ხარისთავი", "რეჯახი", "ყვავის საყდარი", ორი კოშკი.
  3. ბაკურციხე - ისტორიული სოფელი, ბაკურის კოშკი, გომართის წმ.გიორგის ეკლესია (გვიან შუა საუკ.), გორამიწის სამაროვანი, გორასამარხი (ძვ.წ. III ათასწლ.), ეკლესია ჭარელიშვილის ეზოში (შუა საუკ.), სამაროვანი ქუმსიაშვილების კარმიდამოში (ძვ.წ. II-I ათასწლ.), სამების ეკლესია, სარაჯიშვილის საცხოვრებელი სახლი, ღვთისმშობლის ეკლესია, წმ.ბარბარეს ორი ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია (მე-19 ს.).
  4. ბაჯისხევის ეკლესია და ციხე-კოშკი
  5. გურჯაანი - ქალაქი, ზღუდერის წმ.გიორგის ეკლესია, სამაროვანი და სამარხები, სამების ეკლესია (ადრ.შუა საუკუნ.), ტატიას საყდარი (9-10 სს.).
  6. გურჯაანი - სოფელი, სამი მცირე ეკლესია, ნატო ვაჩნაძე - ანდროიკაშვილის სახლ-მუზეუმი, იოანე მახარებლის ეკლესია, კვირაცხოვლის ეკლესია, მიქაელ მთავარაგელოზის ეკლესია, ნათლისმცემლის ეკლესია, სადგომი ყველაწმიდის ეკლესიის ეზოში (მუსტიეს ხანის), საწნახელი, ქვაშვეთის ეკლესია, ყველაწმიდა (ორგუმბათიანი, მე-8 ს.).
  7. გურჯაანის ყველაწმინდის ეკლესია, გურჯაანის ქვაშვეთი (XIV-XVIII სს.), "მთავარანგელოზი"- (XIX ს.)
  8. დარბას დედაღვთიშობელი - XVII-XVIII სს.
  9. დარჩიეთი, დარჩეთი - ნეკლესიარი (გიოაათ ხოდაბუნის ადგილზე - 5-6 სს.), წმ.ესტატეს ეკლესია, შროშანაულის საყდარი VIII-IX სს.
  10. ვაზისუბანი, ურიათუბანი - ისტორიული სოფელი, "ღვთისმშობლის მიძინების" ბაზილიკა (VI ს.),   ღვთისმშობლის სამნავიანი ეკლესია - "სანაგირე" X-XI სს), ღვთისმშობლის ეკლესია (თადიაანთ უბანში), ღვთისმშობლის ეკლესიის ნანგრევები (თადიაანთ უბნის ვ.მთვარელიშვილის ეზოში), "ორმოც მოწამეთა ეკლესია" დავითიანის ადგილზე (VII ს.), სამნავიანი ბაზილიკა (მე-6 ს.), "კვირაცხოველი" (XIV-XVIII), გულბათ ჭავჭავაძის სახლი, ჭავჭავაძეთა მემორიალური ეკლესია (XIV-XVIII სს.), "ნათლისმცემელი" (XIX ს.), სულხან ჭავჭავაძის სასახლე (XIX ს.), ეკლესია ”სამკარიანი” (V-VII სს.), ბებრიჭამია საყდარი, წისქვილისუბნის ეკლესია, მცირე საყდარი მიჯის საყდართან, ეკლესია ფშაველების ნაბინავარში, ეკლესია გომებში, ელიას ეკლესია, თამარის ეკლესია (ფრთამოქცეული საყდარი), კოჭლიაანთ კოშკი, მთავარანგელოზთა ეკლესია, მიჯნის საყდარი, ნათლისმცემლის ეკლესიის კომპლექსი, ნამოსახლარები დავითიანის  და ლომიაურის ადგილებზე, სამაროვნები და სამარხები, ნაციხარი, სამების ეკლესია (კოჭლიაანთეულის ადგილზე), ყველაწმინდის ეკლესია, წმ.გიორგის ორი ეკლესია.
  11. ვაჩნაძიანი - სოფელი, ვაჩნაძიანის პალატნი (XI-XIII), სასახლე (X-XII სს.), ვაჩნაძიანის ყველაწმინდის სამონასტრო კომპლექსი (მე-8-9 სს), ამიდასტურის წმ.გიორგის ეკლესია (V-VII სს.) და მის ეზოში გათხრილი, მიწით დაფარული აქამდე უცნობი სვეტიცხოვლის სახელობის ეკლესია  (VII–XIII სს.), ბაზილიკა, გომართის ეკლესია, ორი ეკლესია გუჯიაურების უბანში, ზურიას საყდარი, თეთრი გიორგის ნიში, თელეტის წმ.გიორგის ეკლესია, სამი კოშკი, სადგომი აკურისხევში (აშელის ხანის), სამების ეკლესია, საწნახელი, უსანეთის ეკლესია, ფალახოსროიანის ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია, ყვავის საყდარი, ყველაწმინდის მონასტერი, წმ.გიორგის ეკლესია, წმ.მარიმის ეკლესია.
  12. ვეჯინის "ცხრასაყდრების" კომპლექსი, დედათა მონასტერი, მამათა მონასტერი, ციხე-კოშკი, ამაღლების სამონასტრო კომპლექსი და ყველაწმინდის ეკლესია, ღვთისმშობელი, ყველაწმინდა (XVII), ვეჯინის "მოციქული", აბაშიძეების კოშკი, გვირაბი, კვირაცხოვლის ეკლესია, ნაგებობები, ნათლისმცემლის ეკლესია, ნამოსახლარი (12013 სს.), პეტრე-პავლე მოციქულების ეკლესია, ფურცელაძეების ეკლესიაციხე -კომპლექსი, წმ.გიორგის ეკლესია, წმ.ნინოს ეკლესია, წმ.სტეფანეს ეკლესია, ჯანიანთ საყდარი.
  13. ველისციხე - ისტორიული სოფელი, კვირაცხოვლის ეკლესია, მამისაათ საყდარი, ციხე -დარბაზი, წმ.ბარბარეს ეკლესია, წმ.მარიამის ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია (XVII-XVIII სს.), "წმ.გიორგი" (XIV-XVIII სს.), "ყველაწმინდა" (1878 წ.)
  14. ზეგაანი - ქაშუეთის ეკლესია, ღვინის სარდაფი, წ.გიორგის ეკლესია, ზეგაანის მონასტერი (წმ.მარინეს ეკლესია (V ს.), ყოვლადწმიდის ბაზილიკა, ყველაწმინდა (VI-VII სს), (XVI-XVII სს-ში მოიხატა), სხ/სხვა სამლოცველოები, მარანი და სხვა ნაგებობათა ნანგრევებს, გალავანი.
  15. ზიარი - ისტორიული სოფელი, კვირაცხოვლის ეკლესია (გვ.შუა საუკუნეები), სადგომი შორისხევში (შუა აშელის ხაა), სადგომი დიდი ლაკბე (ნიჩურაანთ ახოში - გვიანდელი აშელის ხანის), სადგომი დიდი ტინები (შუა აშელის ხანა), სახელოსო ზიარი (შუა აშელის ხანა), უსანეთის ეკლესია (მე-19 ს.), ღვთისმშობლის ეკლესია (შუა საუკუნეები).
  16. კალაური - ისტორიული სოფელი, კვირაცხოვლის ეკლესია (აგებული 2006 წელს ნაეკლესიარზე), კორდომიანის ეკლესია (VIII-IX სს.), მარანი იოსებ ჯანიაშვილის კარმიდამოში (18-19 სს.), მთავარანგელოზთა ეკლესია (შუა საუკ.), ნაეკლესიარი, ნათლისმცემლის მონასტერი, სამყინაურის ეკლესია (VI-VII სს.), საწახელი და წყალსაცავი, უაგვერდის ეკლესია (VI-VII სს.), წმ.გიორგის ეკლესია (VIII-X სს. ფრ.), წმინდა ნინოს ეკლესია - "ნინოწმინდა" (XIV-XVIII სს.), კალაურის ციხე (XI-XIII სს.), ეკლესია (XIV-XVIII სს.).
  17. კარდანახი - ისტორიული სოფელი, ათანაანთ ციხე, პირამიდული და XVIII საუკუნის ცილინდრული კოშკები, ეკლესია - XVII ს, XIII ს-ის საბაწმინდის გუმბათოვანი ეკლესია (ფრესკ.) და საბაწმინდის ბაზილიკა (მე-6 ს.), ნათლისმცემლის ეკლესია (შუა საუკ.), იოსებ ნონეშვილის სახლ-მუზეუმი, ონაანთ საყდარი, სასახლე (მე-19 საუკუნის), ფერისცვალების ეკლესია, ღვთაების ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია (გვიანი შუასაუკუნეები), სმ.ელიას ეკლესია, ჯამბალის წმ.გიორგის ეკლესია (შუა საუკუეების).
  18. კაჭრეთი - ისტორიული სოფელი, ბეჯიკოს საყდარი (XVIII ს.), გორასამარხები (ძვ.წ. III და II ათასწლეულების), სადუღას ველის გორასამარხები (ძვ.წ. II ათასწლეულების), სამაროვანი (VI-VII საუკუნების), ღვთისმშობლის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია (შუა საუკ.), მეორე ეკლესია
  19. ზემო კაჭრეთი - გორასამარხები, ელია წინასწარმეტყველის ეკლესია, მთავარაგელოზის ეკლესია, ნამოსახლარი (ძვ.წ. II-I ათასწლ.), სადგომი (მუსტიეს ხანის), სადგომი კარალიხევი (აშელის ხანის), სამაროვანი პირდაპირმიწებში (ძვ.წ. XIV-XIII სს.), სამაროვანი ნასადგომაზე (ძვ.წ. II ათასწლ., II ნახ.), სამარხი ურმუშეთში (ახ.წ. I-II სს.).
  20. კოლაგი, კოლაკი - ისტორიული სოფელი, ვაჩნაძიანთ ციხე, კოშკი - ზედა და ქვედა ციხეები, მთავარაგელოზის ეკლესია (XIX ს.), მთავარანგელოზის მეორე ეკლესია (შუა საუკუნეების), სმ.მარიამის ეკლესია,  წმ.გიორგის ეკლესია
  21. მახარაძის (გადრეკელის) წმ.ელიას ეკლესია - V-VII სს.
  22. მელაანი - ისტორიული სოფელი, კოშკები, სამება (XVIII ს), არქეოლოგიური ძეგლები: ლაკბისხევის სადგომი (შუა აშელის ხანა), პალეონტოლოგიური მასალა, სადგომი სახელოსნო (შუა პალეოლითის), სამგლე სერის ნამოსახლარი (ძვ.წ. II ათასწლეულის), გვიანდელი ბრინჯაო-რკინის ნამოსახლარი ბორცვები: "მაიაკი“, „ტინის სერი“, "საყდრისგორის ნამოსახლარი", „მოჭრილი გორა“, ძვ.წ. II-I ათასწლ.-ის სამლოცველოს ნაშთი, სამლოცველო მელიღელე (ძვ.წ. XII-VIII სს.), ფევრების სამაროვანი,  6 ორმოსამარხი, ღვთისმშობლის ორი ეკლესია, შანას საყდარი, ჩალიანის სამაროვანი (ძვ.წ. II-I ათასწლეულები), წმ.ბარბარეს ნაეკლესიარი, წმ.გიორგის ეკლესია (XIX საუკუნის), წმ.მარინეს ეკლესია (შუა საუკუნეების).
  23. მუკუზანი - ისტორიული სოფელი, სვეტიცხოვლის ეკლესია (XIV-XVIII სს.), ამაღლების ეკლესია (XIV-XVIII სს.), ორი პატარა ეკლესია,  წმინდა გიორგის ეკლესია - "მჭედლიანთ საყდარი" (XIV-XVIII სს.).
  24. ნანიანის მთავარანგელოზის მიქაელის ეკლესია (XVIII ს), სამების ეკლესია.
  25. სანაგირეს მონასტერი (იხ.ვაზისუბნის ძეგლები)
  26. ფხოველი - ისტორიული სოფელი, ასონიანთ ეკლესია, ბიას ეკლესია, ელიას ეკლესია, კვირაცხოვლის ეკლესია, კვირიკეს ეკლესია, ლომისის ეკლესია, ათლისმცემლის ეკლესია, ქვაშვეთის ეკლესია, ყველაწმიდის ეკლესია, ციხე, ცხენიჭამიას ეკლესია, წამებულის ეკლესია, წმ.ბარბარეს ეკლესია, წმ.ელიას ეკლესია, წმ.მარინეს ეკლესია.
  27. ქოდალო, ქოდალა - ისტორიული სოფელი, ღვთისმშობლია ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია.
  28. ყველაწმინდის მონასტერი - ვაჩნაძიანის ყველაწმინდა (ვაჩაძიანის და კალაურის შუაში).
  29. ყიტაანი, მოდველაურის ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია (ვარამაანთ საყდარი).
  30. შაშიანი, შანშიანი - ისტორიული სოფელი, კვირაცხოვლის ნაეკლესიარი - ამჟამად იქ ნიშია, მთავარანგელოზთა ეკლესია (გვიანი შუა საუკ.), ღვთისმშობლის ორი ეკლესია (XIV-XVIII სს.), სამების ეკლესია (V-VII სს.), წმ.გიორგის ეკლესია, "ყველაწმინდა"
  31. ჩალაუბანი - ისტორიული სოფელი, გვ.ბრინჯაოს ხანის გორანამოსახლარები (მოჭრილი გორა, რცხილის სერის ნამოსახლარი (ძვ.წ. II-I ატასწლ.), ტინის სერის ნამოსახლარი და სამაროვანი (გვ.ბრინჯაო - ადრეული რკინის ხანის), გარეტყის გორა (ძვ.წ. I ათასწლ.), ნამოსახლარი დიდგორი, ხოსროს გორა (გვ.ბრინაჯო-რკინის ხანის), დასაქანი - ძვ.წ. II-I ათასწლ., სადგომი თეთრი ქვები (მუსტიეს ხანის), სადგომი ხუცისხევი (შუა აშელის ხანის), წმ.გიორგის ეკლესია (გვ.შუა საუკ.), სოფლიდან 3-4 კმ-ის ტყეში პატარა დარბაზული ეკლესია, ეკლესიების კომპლექსი ჩალაუბის სასაფლაოზე: ღვთისმშობლის და მთავარანგელოზთა ეკლესიები, კოშკი, ლომისის და წმ.გიორგის დარბაზული (XX ს.) ეკლესიები, სამსართულიანი ციხე-კოშკი (XVII ს), ღვთისმშობლის ეკლესია (გვიან შუა საუკუ.), ყოყოჩაანთ საყდარი, წმ.ბარბარეს ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესიის კომპლექსი.
  32. ჩუმლაყი - ისტორიული სოფელი, ზედცხოველის ეკლესია, მთავარანგელოზთა ეკლესია, ციხისწყლის საყდრის კოშკი, ყველაწმინდის ეკლესია, წმ.მარიამის ეკლესია, ჩუმლაყის სწორკუთხა კოშკი, ორმოცი მოწამის ეკლესია - "ორმოცნი" (XIV-XVIII სს.), წამებულის ეკლესია (XIV-XVIII), "ლიპარტიანთ" საყდარი (XIV-XVIII სს.)
  33. ძირკოკი - იოანე ღვთისმეტყველის ეკლესია (XVII-XVIII სს.), მთავარანგელოზთა ეკლესია (გვიანი შუა საუკ.).
  34. ჭანდარის XI-XII საუკუნეების წმ.გიორგის ეკლესიის კომპლექსი (V-VII სს.), წმ.ბარბარეს ეკლესია (V-VII სს.), ღვთიშობლის ეკლესია (XIV-XVIII სს.), სასახლი (მე-19 საუკუნის, ადრონიკაშვილების).
  35. ჭერემის ნაქალაქარი, კომპლექსი: საეპისკოპოსო ტაძარი, სასახლე, "მამა-დავითის" ბაზილიკა, (VI-VII სს.), წვერდაბალისა და წმ.ბარბალეს სახ.ეკლესიები, ციხე-დარბაზი, მარანი და სხვ.); ჭერემის განძი, კვირიკეს ეკლესია, კოზმანის სალოცავი (ბარბაქაძეების საგვარეულო სალოცავი), ლიწინის ეკლესია (ადრ.შუა საუკუნეები), ნამოსახლარი კვირიას გორაზე (ენეოლითურის ხანის), ნამოსახლარი საღანძილე (ძვ.წ. IV ათასწლ.), სადგომი (მუსტიეს ხანის), სამების ეკლესია (გვიად შუა საუკუნეები), წმ.გიორგის ეკლესია (გვიანდელი შუა საუკ.,), ხარისთავის წმ.გიორგის ეკლესია.
  36. ზემო ყანდაურის ღვთიშობლის ეკლესია XIX ს. და ზემო ყანდაურის წმ.გიორგის ეკლესია XVIII-XIX ს.
  37. ჯიმითი - ისტორიული სოფელი, ეკლესია გენთიანთსაყდრები, ორი მცირე ეკლესია ნასოფლარზე, ეკლესია შროშანაული, წმ.გიორგის სახელობის ეკლესია (VIII ს) და "კვირაცხოვლის" ეკლესია, XVII-XVIII სს.), ორი ნაეკლესიარი ნასოფლარ დარბაში, ნამოსახლარი ნადიკარი (ძვ.წ. IV ათასწლ.), სადგომი უსახელო ბორცვი (მუსტიეს ხანის), სადურას ნამოსახალარი (ძვ.წ. VI- ა.წ. IX სს.), სადუღას სამაროვანი (მე-3 ს.), სკვითურივეტარიანი სამარხები (არქეოლოგიური ძეგლი სადუღას ტბასტან - ძვ.წ. VI-V სს.), ღვთისმშობლის ეკლესია, ყველაწმინდის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია.
(+)

გამოყენებული ლიტერატურა:
საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ.1-I, თბილისი, 2013 წ.